Als de molen zingt, ben ik gelukkig

Op ringweg Noord bij Noorderhogebrug is ze niet te missen. Fier steekt Wilhelmina haar kop in de wind, haar wieken draaien en het koren wordt gemalen. Ik ben benieuwd naar de molenaars en het vrijwilligerswerk bij korenmolen Wilhelmina (1907). Op afspraak ontmoet ik in de molen de vrijwillige molenaars Mieke en Hendrik-Jan Berghuis.

Molenvirus

Mieke en Hendrik-Jan zijn niet alleen met elkaar getrouwd, maar ook met het molenvak. Op vrijwillige basis, maar daarom niet minder enthousiast. Mieke (41) is Haarlemse en spaarde al vroeg fanatiek ansichtkaarten met molens erop en bezocht molens. Ook tijdens haar opleiding tot apothekersassistent liet het molenvirus haar niet meer los. Hendrik-Jan (53) is Bedumer, elektricien en kwam via via terecht bij molenbouwer Doornbosch in Adorp. Zij ontmoetten elkaar tijdens de vakopleiding tot Vrijwillig Molenaar en doorliepen ook de cursus Ambachtelijk Korenmolenaar. “We leggen onze ziel en zaligheid in het ambachtelijk malen van koren, waarmee we dit cultureel, industrieel erfgoed in stand houden.”

Dynamiek

“Ons werk hier op de molen doen we in onze vrije tijd. Iedereen die hier werkt, doet dat. We zijn hier op vaste tijden, want we hebben ook een werkkring elders”, zegt Hendrik-Jan. Korenmolen Wilhelmina is eigendom van de Stichting Groninger Poldermolens, die voor de restauraties en het groot onderhoud zorgt. De Gilde van Vrijwillige Molenaars en de Vereniging De Hollandse Molen verzorgen de opleidingen. Je moet kennis en ervaring opdoen om een molen aan de gang te houden. Mieke: “We hebben het over een hele grote machine, over windkracht en windrichting. En we werken met draaiende, zware molenstenen. Als molenaar moet je die krachten op elkaar afstemmen”.

De molen zingt

Molens zoals Wilhelmina moeten wel blijven werken, om in goede staat te blijven. Hendrik-Jan: ”We moeten werken met natuurkrachten en natuurlijk materiaal zoals hout en steen. We leggen onze eer in het molenaarschap. Van meet af aan leerden we de geluiden van deze molen kennen; elk euvel heeft een typisch geluid. Zonodig grijpen we direct in. Als alles als een zonnetje draait, dan zingt de molen. Die beleving maakt ons gelukkig”. Oostenwind is volgens Hendrik-Jan de beste wind, omdat die strak en regelmatig is. De hoge bomen rondom de molen zorgen voor een mooie aanblik, maar zorgen ook voor wervelingen in de wind, waardoor er minder goed gemalen kan worden.

Ambachtelijk meel

Ook het maalproces vraagt aandacht van deze vrijwilligers. Met molenstenen vermaalt Wilhelmina veredelde tarwe’s tot ambachtelijk meel. Dit volkorenmeel bevat nog de tarwekiemen, het gezondste deel van de tarwekorrel. Voorlichting over en verkoop van allerlei mixen van molenmeel vinden de molenaars belangrijk. Dat kan in de molenwinkel.

“Avondmalen”

Over belangstelling van publiek uit binnen- en buitenland heeft Wilhelmina niet te klagen. “We organiseren diverse activiteiten en we delen ons enthousiasme graag met bezoekers. Zo organiseren we o.a. het “Avondmalen”, een avondvullend programma van 17-22 uur, waarbij de verlichte en versierde molen in werking is. Kinderen zijn dan ook, onder begeleiding, welkom”.

Wilhelmina heeft drie vacatures, ze zijn opzoek naar een medewerker, een Molengids en een Molenaaar (i.o.)

Foto en tekst: Gerard van Duinen