Zonder muren geen huis, zonder vrijwilligers geen Taalhuis
Adri Carmio, coördinator van vier taalhuizen in Groningen, zet zich in voor het terugdringen van laaggeletterdheid. Dat doet ze met liefde en passie. ‘Ik heb een superbaan. Mijn werk is betekenisvol en ik haal er veel energie uit.’ In alle bescheidenheid voegt Adri toe: ‘Maar ik ben vervangbaar. De vrijwilligers zijn de dragers, de muren van het Taalhuis.’
Na 25 jaar in het basisonderwijs te hebben gewerkt als leerkracht, ib’er en directeur, was het tijd voor iets nieuws. Drie jaar geleden begon Adri bij Noorderpoort als taalhuizencoördinator. Momenteel is ze coördinator van de taalhuizen in De Wijert, Beijum, Haren en Ten Boer. De baan is haar op het lijf geschreven. Door haar niet-Nederlandse afkomst heeft ze een diepgeworteld besef van het belang van taalvaardigheid in de huidige maatschappij. Adri komt uit het voormalige Tsjechoslowakije, vertelt ze met een licht Gronings accent.
Een harkje om in de tuin te werken
Doel van het Taalhuis is het terugdringen van laaggeletterdheid. ‘Een misschien nog belangrijker doel is dat mensen hun huis uit komen en in een andere omgeving de begeleiding krijgen die ze nodig hebben. Ze maken de wereld dan wat groter voor zichzelf’, aldus Adri.
Het Taalhuis is bedoeld voor Nederlanders en ‘medelanders’. Vluchtelingen en nieuwkomers die bij het Taalhuis terechtkomen, hebben vaak in het land van herkomst onvoldoende of geen onderwijs genoten. Maar ook veel Nederlanders zijn laaggeletterd. ‘Vroeger werden kinderen die niet goed mee konden komen achterin de klas gezet, of ze kregen een harkje om in de tuin te werken. Uiteindelijk gingen ze dan de groenvoorziening in of werden ze automonteur.’
Schaamte blijft een moeilijk punt
Nu de digitalisering in volle gang is, lopen deze mensen tegen de lamp. Adri noemt als voorbeeld het ontslag van een veertigjarige schilder. ‘Hij kon zijn werk niet langer doen, omdat hij geen verfetiketten kon lezen. Na een jaar deelname aan het Taalhuis is het hem gelukt om een sollicitatiebrief te schrijven. En hij werd aangenomen! Een mooi succesverhaal van iemand die aanvankelijk helemaal geen vertrouwen in zichzelf had en toch zo ver is gekomen. Ik gebruik dit voorbeeld vaak om mensen te laten zien dat laaggeletterdheid niet iets is om je voor te schamen en dat het de moeite waard is om door te zetten. Toch blijft die schaamte vaak een moeilijk punt.’
Grote waardering voor de vrijwilligers
Als coördinator doet Adri zowel de intake van cliënten als de intake van vrijwilligers. ‘Ik bepaal het niveau van de hulpvrager en kijk vervolgens welke vrijwilliger bij hem of haar past. Eigenlijk ben ik een soort matchmaker.’ De vrijwilligers hebben de functie van taalcoach, rekencoach of digicoach. Ze volgen eerst een basiscursus van Stichting Lezen en Schrijven, die gegeven wordt door Adri. De cursus duurt vier dagdelen en is gericht op het geven van begeleiding bij lezen, schrijven en NT2. Als vrijwilligers willen, kunnen ze daarna aanvullende trainingen volgen.
Op de vraag wat de belangrijkste eigenschappen zijn om dit vrijwilligerswerk te kunnen doen, antwoordt Adri: ‘geduld, empathisch vermogen en weten dat je met kleine stapjes verder komt dan wanneer je de lat te hoog legt.’ Ze voegt daaraan toe: ‘Of je nu chaotisch bent of juist gestructureerd vind ik minder van belang. Iedere vrijwilliger is anders, zoals ook alle deelnemers verschillend zijn. Een voorwaarde is wel dat je minimaal tweeënhalf uur per week beschikbaar bent.’
Adri laat weten grote waardering te hebben voor haar vrijwilligers: ‘Ik vind het geweldig dat ook jonge mensen, net zo goed als senioren, belangeloos iets willen doen voor een ander. Zonder hen, de dragers, geen Taalhuis.’
Enthousiast geraakt? In de Wijert en vooral in Beijum kan Adri nog wel wat vrijwilligers gebruiken! Vacature:
https://www.link050.nl/vrijwilligerswerk/vrijwilligersvacaturebank/?vacancy_id=11549
Tekst en foto: Katrien Lammerts