‘Het leven is ook een soort improvisatie!’

Dat zegt Spoozhmay Wardak, die ik dit najaar ontmoette bij twee cursussen uit het ruime gratis aanbod voor vrijwilligers dat door Ontwikkellink wordt aangeboden. Beiden deden we mee aan de cursus ‘Schrijven naar InZicht’ en aan de cursus ‘Improvisatietheater’ die helaas vroegtijdig stopte vanwege de coronamaatregelen.  We praten over de cursussen en het vrijwilligerswerk dat ze doet.

Hoezo tweetalig?

Spoozhmay is in haar geboorteland Afghanistan tweetalig opgevoed in Farsi en Pashtu. En vanaf het moment dat ze naar school ging, werd tweetalig zelfs viertalig, want daar leerde ze Arabisch en Engels. En inmiddels is ze vijftalig: voor haar geldt dus feitelijk niet de afkorting NT2 (Nederlands als Tweede Taal), maar NT5!

Een vijftalige bij de schrijfcursus van link050

Als ik haar vraag wat haar drijfveer was om aan de schrijfcursus mee te doen, antwoordt ze: “Schrijven helpt om m’n hoofd leeg te maken. Maar als ik wil beginnen, vraag ik me altijd af in welke taal ik deze keer zal gaan schrijven. Soms weet ik het woord voor een bepaald idee of gevoel wel in het Farsi, maar niet in het Nederlands. Maar andersom gebeurt inmiddels ook: ik heb een Nederlands woord in m’n hoofd, en ik weet niet hoe ik dat in m’n moedertaal moet zeggen. Maar eigenlijk maakt het niet uit; dus mag ik mijn gedachten ook in een mengelmoes van talen op papier zetten.”

‘Ik wil me uiten!’

Dat is Spoozhmay’s antwoord op mijn vraag waarom ze aan de theater- en de schrijfcursus heeft meegedaan. “Ik wil dúrven en ik wil dóén; dat is heel belangrijk voor me.”En, zo voegt ze er grijnzend aan toe: “Of je nou een getalenteerde speler bent of niet!’ Het leven zelf is inderdaad ook een soort improvisatie; hoe ga je om met alles wat op je pad komt?”

Opnieuw beginnen in Nederland

In Afghanistan had ze haar eigen apotheek; maar ondanks haar jarenlange ervaring is het een lang traject om haar opleiding erkend te krijgen. Maar ze wil aan het werk, zo gauw mogelijk! Dus heeft ze de switch gemaakt naar de eenjarige opleiding Healthy Ageing, die ze nu bijna heeft afgerond. De opleiding focust op de eigen kracht van mensen: wat kun je zèlf doen om je gezondheid te behouden en te verbeteren?

De Bewonersorganisatie Oosterpark

Hoe leggen we contact met de zogeheten moeilijk bereikbare groepen? Hoe geven we ze een stem? Dit zijn vragen die ze als vrijwilliger voor de bewonersorganisatie in haar eigen Oosterparkwijk  tegenkomt. “Sommige mensen denken dat ze er niet bij horen”, zegt ze. De bewonersorganisatie probeert om echt te luisteren en in plaats van direct met een oplossing te komen, de bewoners te vragen wat ze nodig hebben. Daarnaast leggen ze contacten met onder andere de gemeente en het WIJ-team. Maar elk traject begint altijd met een praatje met een wijkgenoot, omdat professionals soms als te bedreigend of te rationeel worden ervaren. Want het lijkt soms zo logisch: hoe komt iemand zo snel mogelijk van A naar B. Maar zo voelt het niet voor de bewoner: ‘Ik kan niet weg uit A!’

Kijk om je heen!

En zo zijn we weer terug bij onze cursussen over theaterimprovisatie en schrijven, waar de docenten zeiden: “Als je rechtstreeks van A naar B wilt, dan mis je onderweg een boel.” Zo wil Spoozhmay in het leven staan: veel contacten hebben, vooral met Nederlanders. Ze vindt ze, nou ja de meesten dan, “heel open”, zo zegt ze letterlijk. En ze sluit af met: “Ik ken gelukkig al veel Nederlanders.”

tekst: Magda Bootsma
foto: Spoozhmay Wardak