Samen eten tegen sociaal isolement

Sinds 1978 was hij in dienst van Lentis als facilitair medewerker en begeleider Beschermd Wonen. Zijn naam is Bert Huberts (66), Stadjer, technisch geschoold, vakbondsman, mensenmens, hobbykok en sinds kort pensionado. Ik spreek hem in het eetcafé van Beschermd Wonen Tuinwijk, omdat hier een nieuwe hobbykok gezocht wordt.

Ontwikkeling

Bert maakte in die 42 jaar de hele ontwikkeling van de noordelijke GGZ van dichtbij mee. Destijds werden psychiatrische cliënten gehuisvest en behandeld op Dennenoord in Zuidlaren. Tegenwoordig wonen cliënten op zichzelf of met een partner in een huurhuis. Een groepje huizen vormt samen een eenheid Beschermd Wonen. Beschermd Wonen  Tuinwijk met 40 cliënten is er eentje van. “Gemiddeld gesproken kunnen mensen met een psychiatrische stoornis meer dan ze denken, maar daar komen ze zelf niet mee. Je moet hen blijven aansporen en op zoek gaan naar verborgen talenten, interesses en vaardigheden om een sociaal isolement te voorkomen.” Dat is precies wat Bert al jarenlang motiveert.

Eet club

Naast begeleider was hij tot voor kort ook kok bij het eetcafé van Beschermd Wonen Tuinwijk. Hoewel bewoners de eigen huishouding voeren, bleek er behoefte om elkaar eens per week te ontmoeten en samen te eten. Zo ontstond een eet club van 10-12 cliënten. Omwille van de continuïteit werd Bert de kok. “Ik vind het belangrijk dat cliënten sociaal actief blijven en ik vind koken leuk en neem er de tijd voor,” zegt Bert.

Meedoen

Het eetcafé is dus een sociaal gebeuren en cliënten helpen van A tot Z mee. Als het menu is vastgesteld, kan men zich aanmelden en voor een klein bedrag mee-eten. Tot het zover is doet een cliënt samen met Bert de boodschappen, helpen andere cliënten in de goed toegeruste keuken met de voorbereiding en de bereiding van de maaltijd. Weer anderen komen om de tafels te dekken. En om 17.15 uur komt iedereen binnen, wordt er gegeten en opgeruimd. De meesten vertrekken direct weer naar het eigen huis. “Allemaal heel gewoon, zou je zeggen, maar voor mensen met een psychiatrische stoornis is meehelpen en andere mensen ontmoeten een heel ding, hoor”, geeft Bert aan.

Vertrouwde aanwezigheid

Voor Bert is zijn kookhobby niet zwaar. “Ik doe gewoon en maak me niet zo druk. Ik voel me niet beter dan onze cliënten. En soms moet ik iemands gedrag zoals tafelmanieren of netjes aan tafel verschijnen, wat bijsturen.” Bert kent zijn cliënten goed en voor hen is zijn aanwezigheid vertrouwd.  “Nee, zwaar is deze activiteit niet, als je ervan houdt mensen te ondersteunen om zelfstandiger te worden.” glimlacht Bert. Voor hem is het koken deel van zijn betaalde baan, maar voor de nieuwe kok is het puur vrijwilligerswerk.

Vertroeteld

Bert vertelt dat er in de GGZ veel cliënten zijn, die van jongs af (te) weinig hebben aangeleerd of vanwege de stoornis vertroeteld zijn. “We haken aan bij vroegere interesses zoals muziek, dans, tekenen of mode. Dat lijntje proberen we dan uit te spinnen, bij voorkeur samen met ouders en anderen uit de leefwereld van onze cliënten. Hoe groter die cirkel van betrokkenen, hoe minder kans op een sociaal isolement,” licht Bert toe.  “We zijn op zoek naar de persoonlijke ontwikkeling, voorbij de psychische beperkingen.”

Bert wil de komende tijd gebruiken om afstand te nemen van de psychiatrie. En dus ook als hobbykok van BW Tuinwijk. “Het is mooi geweest.” Maar niet zonder gezegd te hebben dat een nieuwe kok zeer goed wordt ingewerkt.

Tekst en foto: Gerard van Duinen