Het Overweeghuis, een overweging waard
Ik ontmoet Ruth in een hotel in de stad. De locatie van het Overweeghuis zelf blijft geheim, om de veiligheid van de bewoonsters te beschermen. In dit huis vinden vrouwen die vastlopen in de prostitutie tijdelijk onderdak. Het huis biedt ze rust, veiligheid en de mogelijkheid om te ontdekken hoe ze hun leven een andere richting kunnen geven.
Een burgerinitiatief met hart
Doordat de tippelzone en de huiskamer voor prostituees in de Bornholmstraat opgeheven werden, verloren de vrouwen een belangrijke plek waar ze terecht konden voor steun. De gemeente, politie en hulpverleningsinstanties raakten het contact met de vrouwen kwijt. Zij maakten zich zorgen over de (straat)prostituees. In gesprek met ervaringsdeskundigen en betrokken inwoners, is een plan bedacht voor een veilige en kleinschalige plek voor 24-uurs opvang. Hieruit is het burgerinitiatief ontstaan dat het Overweeghuis opgericht heeft.
Een gewoon huis met een bijzondere betekenis
Van buiten oogt het huis als een normale woning in een rustige wijk. Binnen zijn er een woonkamer, keuken, slaapkamers en het heeft een tuin. Vijf vrouwen kunnen hier tegelijk verblijven en er is een extra crisisplek voor spoedopnames. De leeftijden lopen uiteen van jong tot oud. De vrouwen komen uit Groningen, uit andere delen van Nederland en uit het buitenland. Veel van hen zijn onvrijwillig in de prostitutie terecht gekomen, vaak door dwang, misleiding of armoede. Anderen hebben te maken met verslaving, huiselijk geweld of mensenhandel. Voor velen ontbreekt een netwerk of een andere manier van bestaan.
Begeleiding vanuit gelijkwaardigheid
Er werken twee professionals van het Leger des Heils als hulpverlener. Zij ondersteunen de vrouwen bij het traject om uit de prostitutie te stappen. De kracht van het huis ligt in de gelijkwaardige benadering: de vrouwen bepalen zelf wat zij willen en nodig hebben.
Omdat het geen instelling is, maar een burgerinitiatief, wordt het huis gerund door zo’n 40-50 vrijwilligers. Overdag zijn er steeds twee gastvrouwen aanwezig, ’s avonds en ’s nachts een slaapwacht.
De rol van vrijwilligers
Als vrijwilliger ben je geen hulpverlener. Je bent aanwezig in de huiskamer voor een praatje, een spelletje, kopje thee, samen wat bakken of om met iemand te wandelen. “Geen dag is hetzelfde” zegt Ruth. “Sommige vrouwen willen veel praten, anderen weinig. Soms zijn ze allemaal op hun eigen kamer en ben ik alleen in de woonkamer en soms zijn ze allemaal in de woonkamer. De ene keer is het heel gezellig. De andere keer is er spanning en soms is er ruzie.”
Training en ondersteuning
Vrijwilligers starten met een basiscursus. Als vrijwilliger ben je verantwoordelijk voor de sfeer: dat het veilig en vriendelijk blijft. Daar moet je op anticiperen. Je leert de do’s en dont’s over het huis en je krijgt inzicht in hoe je kunt werken met afstand en nabijheid. Er worden ook thema-avonden voor de vrijwilligers georganiseerd. Bijvoorbeeld over seksualiteit en transgender-zijn, trauma’s en wat dat met een mens doet, en over soorten drugs. “In het begin vond ik het wel overweldigend” zegt Ruth. “Het voelt heel verantwoordelijk, terwijl je nog niet precies weet hoe je het kunt invullen als vrijwilliger. Maar door de thema-avonden en contacten met andere vrijwilligers leer je ook weer veel. Buiten kantoortijden is er de bereikbaarheidsdienst. Je kunt altijd iemand bellen bij een vraag of een dilemma.”
Betekenis en ertoe doen
Ruth werd ooit door iemand uit haar kerk gevraagd om mee te doen. “De situatie van deze vrouwen raakte me. Hoe houden ze dit vol, waar halen ze hun kracht vandaan? Vanuit mijn vrouw-zijn wil ik niet dat dit met andere vrouwen gebeurt. Ik wil een positieve bijdrage leveren aan een plek waar ze weer mens kunnen zijn, niet gezien als probleem, maar als persoon. Ik doe dit al vanaf de oprichting en blijf het ook nog wel een tijdje doen.”
Tekst: Yvon van der Laan
Geïnteresseerd in een vrijwilligersfunctie bij het Overweeghuis? Bekijk hier de vacature voor Gastvrouw of raak betrokken door het draaien van bereikbaarheidsdiensten.